Zijn oudere werknemers écht minder gemotiveerd?

Wat drijft oudere werknemers?

Wetenschappelijk onderzoek op het gebied van arbeids- en organisatiepsychologie toont aan dat naarmate werknemers ouder worden, ook hun drijfveren veranderen, maar niet op de manier die we zouden verwachten.

Intrinsieke motivatie—werken omdat het werk op zich je voldoening geeft—neemt toe met de leeftijd. Oudere werknemers halen vaak meer voldoening uit werk dat zin- en betekenisvol is, dan dat ze belang hechten aan externe beloningen zoals geld of status. Onderzoek van Kooij et al. (2011) ondersteunt deze visie en toont aan dat zogenaamde ‘veiligheidsmotieven’ —zoals een veilige werkomgeving en financiële zekerheid—  minder belangrijk neigen te worden naarmate werknemers ouder worden. Bovendien suggereert de Socio-emotionele Selectiviteitstheorie (SST) dat mensen meer focus leggen op emotioneel bevredigende ervaringen en betekenisvolle interacties naarmate ze ouder worden.

Deze bevindingen worden ondersteund door empirisch onderzoek dat aantoont dat oudere werknemers vaak meer voldoening halen uit mentorschap en het bijdragen aan het succes van hun teams dan jongere werknemers.

Drijfveren en leeftijd nader bekeken

Om de associatie tussen drijfveren en leeftijd beter te begrijpen, voerde Hudson een cross-sectionele studie uit bij 266 werknemers tussen de 20 en 64 jaar. Door hun score op de Motivational Drives Questionnaire (MDQ) te analyseren en te correleren met hun leeftijd, konden de heersende stereotypen over oudere werknemers grotendeels ontkracht worden.

Onze bevindingen:

• Oudere werknemers zijn minder gemotiveerd om expertise in een bepaald onderwerp op te bouwen of verder uit te diepen (r = -0.325**). Ook de drang om te klimmen op de carrièreladder neemt significant af (r = -0.380**).
• In tegenstelling tot de overtuiging dat oudere werknemers de voorkeur geven aan minder uitdagende taken, toont onze analyse echter aan dat hun motivatie om uitdagende problemen aan te pakken toeneemt (r = 0.157*). Dit suggereert dat oudere werknemers intellectueel betrokken blijven en gemotiveerd worden wanneer ze de kans krijgen om hun uitgebreide ervaring te gebruiken bij het oplossen van complexe problemen.
• Het verlangen om collega’s te motiveren en te ondersteunen neemt toe met de leeftijd (r = 0.292**), net zoals de motivatie om anderen te helpen en van dienst te kunnen zijn (r = 0.139*). Dit bevestigt de veronderstelling dat oudere werknemers dikwijls meer voldoening halen uit het bijdragen tot succes en het welzijn van anderen om hen heen.
• Oudere werknemers worden meer gemotiveerd dan jongere werknemers door de mogelijkheid om beslissingen te nemen die impact hebben op anderen (r = 0.133*). Dit sluit aan bij een toenemende voorkeur voor rollen die leiderschap, mentorschap en een grotere invloed in de organisatie inhouden.
• Tot slot is financiële verloning een minder belangrijke motivator voor oudere medewerkers (r = -0.126*). Hoewel verloning belangrijk blijft, wordt het financiële als minder cruciaal beschouwd dan andere factoren die bijdragen aan werktevredenheid en voldoening.

Een nieuwe kijk op oudere werknemers

De bevindingen van Hudson, samen met breder wetenschappelijk onderzoek, tonen aan dat de heersende stereotypen over oudere werknemer eigenlijk weinig hout snijden. Het idee dat werkmotivatie afneemt met de leeftijd klopt simpelweg niet. Integendeel, motivatie verschuift naar wat echt belangrijk is: zinvol werk, het welzijn van anderen en de voldoening van het aangaan van nieuwe uitdagingen.

Door onjuiste opvattingen over oudere werknemers te ontkrachten, kunnen we hun waardevolle bijdrage op de werkplek beter erkennen. Zo creëren we een omgeving waar iedereen, ongeacht leeftijd, de kans krijgt om zich te ontwikkelen en zijn vaardigheden en ervaring optimaal te benutten.

Bronvermelding

• Carstensen, L. L. (1998). A life-span approach to social motivation. In J. Heckhausen, & C. Dweck (Eds.), Motivation and self-regulation across the life span, 341–364. New York: Cambridge University Press.
• Inceoglu, I., Segers, J., & Bartram, D. (2012). Age‐related differences in work motivation. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85(2), 300–329. 
• Kooij, D. T. A. M., de Lange, A. H., Jansen, P. G. W., Kanfer, R., & Dikkers, J. S. E. (2011). Age and work-related motives: Results of a meta-analysis. Journal of Organizational Behavior, 32(2), 197–225. 
• McAdams, D. P. & de St. Aubin E. (Eds.) (1998). Generativity and adult development. How and why we care for the next generation. Washington, DC: American Psychological Association.
• Vrijdags, A. (2016). Motivational Drives Questionnaire (Psychometric Technical Manual). Ghent, Belgium : Hudson Benelux.